Radio 538 zou morgen in Breda het 538-Oranjefeest organiseren. Een groot evenement met 10.000 bezoekers. Een arts van het Amphia-ziekenhuis – 400 meter van de feestlocatie – startte een petitie tegen het evenement, die meer dan 360.000 keer ondertekend werd. Op maandag 19 april besloot burgemeester Paul Depla van Breda het grootschalige Fieldlab in zijn stad af te lassen. Geen onverwachte uitkomst na de mediagekte omtrent het evenement. Desalniettemin blijft de situatie opmerkelijk, aangezien het Kabinet toestemming heeft gegeven voor opschalingstesten met een hogere bezoekerscapaciteit bij fieldlab events.
Demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge reageerde verbaasd op alle commotie tijdens de persconferentie van afgelopen dinsdag. Volgens De Jonge sluiten deze testen juist precies aan op wat de meerderheid in de Tweede Kamer en in de samenleving wil: “Het zal allemaal best dat we corona-moe zijn en kritisch in de wedstrijd zitten, maar ik denk dat dit uiteindelijk heel veel mensen plezier gaat opleveren. En de risico’s zullen overzichtelijk zijn, anders doen we het niet.” Maar veronderstelt deze uitspraak van de minister van Volksgezondheid niet dat hij goed op de hoogte lijkt te zijn van wat er in de samenleving speelt?
Niets lijkt minder waar. De situatie doet eerder vermoeden dat de kloof tussen het Kabinet en de burger verder toeneemt. De toeslagenaffaire, het gaswinningdossier en het stikstofbeleid hebben de onvrede jegens het Kabinet verder versterkt. Een record aantal nieuwe politieke partijen in de Tweede Kamer is daarvan waarschijnlijk het gevolg. Het lijkt erop dat de tegenkracht tegen het zittende Kabinet, met Mark Rutte als boeman, steeds verder toeneemt.
De kloof tussen Kabinet en burgers is echter geen nieuw fenomeen en al decennialang is er onvrede onder kiezers. Zolang er onvrede is zal die kloof dan ook blijven bestaan. Maar laten we aan de andere kant ook niet vergeten dat het van alle tijden is dat er uit onvrede nieuwe partijen de Kamer binnentreden. En wellicht is dat maar goed ook omdat dit de zittende partijen prikkelt tot verandering. Zo was het immers D66 die startte als een partij tegen het establishment. Tegenwoordig is D66 een essentiële schakel in het demissionair Kabinet en het komend Kabinet.
De grote vraag is of nieuwe politieke partijen de kloof tussen kiezer en politiek echt weten te verkleinen. De veelal ‘single-issue partijen’ zoals BoerenBurgerBeweging en BIJ1 vertegenwoordigen uiteindelijk een relatief kleine groep Nederlanders met heel specifieke belangen. Niet eenvoudig om daar compromissen mee te sluiten en coalities mee te smeden. Blijft over dat vooral de zittende partijen de regeringscoalities moeten zien te bouwen, waarbij ze zich vaak opnieuw moeten uitvinden om niet het etiket van etablissement opgeplakt te krijgen en als ver van de burger verwijderd bestempeld te worden.
Als kiezer zullen we moeten accepteren dat we onze stem in ons democratisch stelsel uit handen hebben geven aan politici die geacht worden het bredere plaatje te zien en zich niet te laten leiden door de waan van de dag. En ja, dat betekent soms dat ze beslissingen moeten nemen waar niet iedere burger achter kan staan. Met 17 miljoen politici in Nederland aan de zijlijn met elk hun eigen mening best een lastige opgave.
